YÜKSEK MAHKEMELER -2

                                                       YÜKSEK MAHKEMELER  -

                             UYUŞMAZLIK    MAHKEMESİ

 Uyuşmazlık mahkemesi adli , idari ve askeri yargı mercileri arasında ortaya çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını   kesin olarak çözmekle yetkili olan yüksek mahkemedir.Uuyuşmaz-

lık  mahkemesi başkanını anayasa  mahkemesi üyeleri kendi arasından seçerler. Diğer mahkemeler ile anayasa mahkemesi arasında çıkan uyuşmazlıklarda ise uyuşmazlık mahke-

mesine başvurmaya gerek yoktur çünkü anayasa mahkemesinin kararı esas alınır bu  durum-

larda. Uyuşmazlık  mahkemesinin 12  üyesi vardır. Bunların:

5’i Yargıtay  ,   2’si  Danıştay ,  3’ü  Askeri Yargıtay   2’si ise AYİM   tarafından seçilir.

* NOT:  2010  anayasa değişiklikleri ile  AYİM   ve  Askeri  Yargıtayın düzenlendiği maddelerden  ,  askeri hizmetin gereklerine  kelimesi  çıkarılmıştır.

                                                 HSYK

İdari görevleri olan bir kuruluştur. 22 asıl   12 yedek  üyesi bulunmaktadır.  Bu üyelerin dağılımı şöyledir:

4        üye  C.başkanı tarafından  hukukçu  ve avukatlar arasından resen seçilir.

3        asıl  + 3 yedek üye Yargıtay genel kurulunca

      2 asıl + 2yedek üye Danıştay genel kurulunca

      1 asıl + 1 yedek ise Türkiye  Adalet  Akademisi genel kurulunca seçilir.

      7 asıl +4 yedek üye 1 .sınıf olup da bu niteliğini yitirmemiş olan  adli hakim ve savcılar arasından

      3 asıl + 2 yedek üye ise  üstte saydığımız vasıflara sahip  idari hakim ve savcıları arasından         4   yıl için seçilirler.Tekrar seçilebilmek mümkündür.

       Kurula üye seçimi işlemi ,  mevcut üyelerin görev sürelerinin  dolmasından önceki  60

Gün içinde  yapılır. C.başkanı  tarafından seçilen üyeler hariç ,  diğer üyelerin görev süreleri

Dolmadan üyeliklerinin sona ermesi halinde  yedek üyeler asıllarının görev süresi boyunca

Görev yaparlar. C.başkanının seçtiği üyelerin ise görev süreleri dolmadan önce üyeliklerinin

sona ermesi halinde ise boşalmayı takip eden 60 gün içinde yeni üye seçimi yapılır.

       Yargıtay , Danıştay ve T.A.A  tarafından yapılan üyelik seçiminde  her üyenin ,  1.sınıf adli ve idari hakim ve savcılar arasından seçilecek üyeler için ise her adli  ve idari hakim ile savcının  oy kullandığı seçimlerde en çok oy alan üyeler sırasıyla asıl ve yedek olarak seçilirler.Bu seçimler gizli oyla ve her dönem 1 defa yapılır. Kurulun başkanı ise Adalet bakanıdır ve adalet bakanı müsteşarı da kurulun doğal üyesidir.  Bakan kurul dairelerinin  çalışmalarına katılmaz.Başkan yetkilerinden bir kısmını başkanvekiline  devredebilir.  

Kurul her dönem için kendi içinden daire başkanlarını ve onlardan birini de b.vekili seçer.

HSYK  3 daire halinde çalışmalarını sürdürür.Kurulun  adalet bakanı ve müsteşarı dışındaki

Üyeleri kanunda  belirtilenlerden başka hiçbir görevde bulunamazlar ve kurulca da  görevlendirilemezler. 

           Hakim ve savcılar hakkında inceleme ve soruşturma , ilgili dairenin teklifi ve başkanın oluru ile  kurul müfettişlerine ya da hakkında inceleme veya soruşturma yapılan hakim ve savcıdan daha kıdemli bir savcıya yaptırılabilir. Kurulun meslekten ihraç dışındaki  ( 2010

Anayasa değişikliği )  kararlarına karşı  yargı yolu kapalıdır.

          Kurula bağlı genel sekreterlik oluşturulur.Genel sekreter , kurulun teklif ettiği  3 hakim ve savcı arasından   kurul başkanınca atanır.

                                                       SAYIŞTAY

           Sayıştay , merkezi yönetim bütçesinin kapsamındaki   kamu idareleri ile sgk idarelerinin gelir gider ve mallarının denetimlerini yapan ilgililerin işlem ve hesaplarını kesin

Hükme bağlayan  kuruluştur. Sayıştay denetimlerini TBMM adına yapar.  Ayrıca  2005 yılı

Anayasa değişikliği ile  Sayıştay mahalli idarelerinde gelir gider ve mallarının denetimini ve

İlgililerin  işlemlerini kesin hükme bağlama görevini yerine getirir.

           Vergi ve benzeri mali yükümlülükler konusunda  Sayıştay ile Danıştay  arasında çıkan uyuşmazlıklarda  Danıştayın kararı esas alınır. Sayıştayın verdiği kararlara karşı ilgililer kararların kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yoluna başvurabilirler. Başvuru sonucunda   verilen kararlar ise kesindir.

                                               ANAYASA  MAHKEMESİ

Yüksek mahkemeler arasında en önemlisi olan mahkemedir. Anayasa mahkemesi  12 yıl için

Seçilen 17 üyeden oluşur ve 65 yaşında emekli olurlar.1 defa üye seçilen tekrar üye seçilemez. Anayasa mahkemesi üyeleri :

4’ü  C.başkanı tarafından resen ,  Yüksek bürokratlar  ,  1. sınıf hakim ve savcılar , anayasa mahkemesi raportörleri , avukatlar arasından resen seçilir. Bürokratlar , avukatlar ve hakim ve savcılar arasından seçilecek üyeler için 45 yaş ve 20 yıl  çalışma şartı vardır. Anayasa mahkemesi rap. İçin ise 5 yıl çalışma şartı vardır.

3’ü  YÖK tarafından önerilen  doçent veya profesörler arasından  ( 2’si hukukçu olmak zorunda)   c.başkanınca

3’ü yargıtayın önerisi üzerine c.başkanınca

2’si  Danıştayın önerisi üzerine c.başkanınca

1’i Askeri yargıtayın önerisi ile c.başkanınca

 1’i  AYİM’in önerisi üzerine c.başkanınca   

 3’ü ise  TBMM   tarafından  baro başkanlarının önereceği  bir  serbest avukat ile  Sayıştayın

Belirleyeceği 2 üye  içinden seçer.  Seçim usulü ise  şöyledir.

1. oylamada  2/3  çoğunluk                 2.oylamada ½ çoğ.             3.oylamada basit çoğ.

 TBMM   tarafından seçilecek üyelerde baro başkanları ve Sayıştay her boş yer için 3 kişi önerir.  Yine Yargıtay Danıştay    AYİM VE Askeri  Yargıtay tarafından belirlenecek

üyeler için de her boş yer için 3er aday gösterilmiş sayılır.

          Anayasa mahkemesi  kendi içinde yapacağı seçimle 4 yıl için  başkan ,

 Ve iki b.vekili seçerler   nitelikli salt çoğ. + gizli oy ile. Tekrar  seçilmek ise mümkün-

dür.  Anayasa mahkemesi üyelerinin  normal emeklilik yaşından önce mahkeme üyelikleri

sona ererse , bunların başka bir kurumda görevlendirilmeleri ve özlük hakları kanunda belirtilir.

         Mahkeme genelkurul ve 2 bölüm halinde çalışır. Bölümlerin başında başkanvekilleri

Ve genelkurul  ise en az 12 üye ile başkan başkanlığında (veya belirleyeceği başkanvekili)

toplanır. Mahkeme salt çoğunluk ile karar alır normal şartlarda.